MADEN & ALTYAPI Paneli | Türkiye-Çin Kültür ve İş Geliştirme Forumu

ÇİN’DEKİ DEĞİŞİME AYAK UYDURABİLMEK

Moderatör: Prof. Dr. Abdülkerim ÇALIŞKAN
YÖK Üniversitelerarası Kurul Genel Sekreteri

Biz aslında Uzak Asya’nın Akdeniz’deki temsilcisiyiz.Bu yönüylede geçmişten binlerce yıllık ilişkimize dayanan bu temasımızı bu çağda yeniden ticari faaliyetle taçlandırmak ve genişletmek istiyoruz.

Oturumumuz mermer, maden ve iş makineleri ile ilgili Çin ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilerinin nasıl sürdürülebilir dengeli ve kazan kazan stratejisine dayalı olarak yürütüleceği ile ilgili. 2008 krizi bizleri, tatlı rüyamızdan uyandırdı, acı gerçeklerle karşı karşıya bıraktı. Tabi bu acı gerçekler bir yandan öğretici oldu özellikle Çin’in altyapı ve inşaata dayalı her yıl %10 büyüme stratejisi, bizzat kendisi tarafından sorgulanır hale geldive gerçektende iyi bir planlama ile %6 gibi daha düşük oranla fakat daha istikrarlı bir hale dönüştürüldü.

Çin’in kendi içinde yaşadığı bu 2008 ekonomik krizine verdiği cevap, yaşadığı dönüşüm diğer ülkelerdeki iş biçimlerini ve üretim biçimlerini de bu ülkeye ayak uydurmak zorunda bıraktı.

Bizler de acaba bu toplantımızda Çin’deki bu yeni dönüşüme nasıl ayak uydurabiliriz, bununla ilgili konuşmacılarımızın görüşlerini ve değerli fikirlerini sizlerle paylaşacağız.

Türkiye gerçekten güvenilir bir ortak yani dinamik nüfusu az, mülkiyet haklarını önceleyen hukuk sistemi, çevre konusunda oturmuş bir yapısı, gelişmiş mevzuatı olan Avrupa Birliğine en yakın en üretken iki ülke olarak Çin’in de Türkiye’de yapacağı doğrudan yabancı sermaye yatırımları belki ticaret partneri olarak bizim dezavantajımızı avantaja çevirebilir.

Ayrıca refahı artan orta sınıfın kentsel, evsel ihtiyaçlarını Türkiye’de karşılayacak firmalar mutlaka çıkacaktır. Aynı zamanda Çin’in teknoloji yatırımları, üretimi teknoloji ile birleştiren yatırımları da Türkiye’deki bilişim sektörü olsun diğer verimlilik ile çalışma yapan sektörleri harekete geçirebilir.Bu konuda cari açığımız kendi lehimize çevirebiliriz.Dolayısı ile Türkiye ile Çin arasında da yapılan swap antlaşması gerekse Türkiye’deki üretim yapısının daha ziyade Kobiler üzerinde oturuyor olması nedeni ile finansman problemlerinin çözümünde Çin’den destek bekliyoruz.

PANELİSTLER

GAO Qingsheng
Fujian Metals&Minerals Genel Müdürü

Firmamız Çin’in Fujian eyaletinde faaliyet gösteren, Çin’in en büyük taş ithalat ve ihracatçı konumunda ve ülke genelinin %65 ihtiyacını karşılamaktadır. Türkiye’de yaklaşık 5 milyar metreküplük kaynak var. Bu da dünyada bulunan kaynakların %40’ı oluşturuyor.Bu maden ürünleri yaklaşık 280 çeşit taş olarak, mermer olarak da 250’den fazla çeşit barındırıyor içerisinde ve 100’den fazla ülkeye ihracat yapılıyor.Çin, dünyada taş işletmeciliği üretiminde en büyük ülke ve her yıl dünyada yapılan üretimin %30’unu Çin üretmekte ve burada da Türkiye’den ithal edilen taşların payı yüksek miktarda. Çin uzun yıllardır Türkiye’den aylık olarak yaklaşık 70 milyon ile 100 milyon dolar arasında taş alımı gerçekleştiriyor.İki ülke arasındaki mermer ticaretindeki durumda Türkiye’nin yurt dışına ihraç ettiği mermerlerin %75 ini Çin kullanmaktadır.

Maalesef pandemi yüzünden bazı programlar ötelenmiş durumda bunu atlattıktan sonra iki taraf da kaldığımız yerden çalışmaları sürdüreceğiz. Bizler açısından değerlendirmeler yapılması gereken büyük bir pazar var. Türkiye’de madenler konusundaki kanunlarda yapılan değişikler ve prosedürlerin kolaylaştırılması, Çin’in Türkiye’ye yapacağı yatırımlara karşı bakış açısını olumlu yönde etkiliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın Çin de yaptığı bir toplantıda yine maden sektörü ile alakalı Bir Kuşak Bir Yol projesinin çok önemli olduğunu ve çok eski tarihlere dayanan bu proje kapsamında bu hat üzerindeki ülkelerle yapılacak ticari faaliyetlerin, yatırımların çok mühim olduğunu belirtti vekendisinin bütün gönlüyle bu işe özellikle mermer taş sektörüne ve bu sektörde bulunan Çinli firmalara her zaman desteklerinin süreceğini de sözlerine eklemişlerdi.

Bizde aynı zamanda Türkiye’deki arkadaşlarımızı Çin’e davet ediyoruz. Fujian da yatırımlar yapmasını istiyoruz. Firmamızın kapısı her zaman Türk arkadaşlarımıza açıktır.

Osman Cavit TURUNÇ
TUREKS Turunç Madencilik Yönetim Kurulu Başkanı

Çin’in bugün dünya devi olması, üretimde dünyanın merkezi olmasının bence en büyük sebebi semi otomatik bir üretim sistemi var. Yani verimli olduğu zaman sistem manuel iş gücüne kayıyor verimli olduğu zaman otomasyona kayıyor. Dünyada bunun alternatifi yok.Bu semi otomatik sistemi bizim Türkiye’deki mermer ham maddemize çok güzel uyuyor. Türkiye’deki ham maddelerimiz bizim Çin’deki iş ortaklarımız için gerçekten onların kendi ham maddesi kadar değerli en önemli dikkat etmemiz gereken en kritik nokta burası.

Benim çok net bir tespitim var her ülkede en pahalı olan kaynak ne ise en değerli kaynak o oluyor.Çin için uygulamaya geçersek en değerli olan en az bulunan en masraflı olduğu için mermer hammaddesi onun arkasından işçilik onun arkasından enerji geliyor oradaki skalaya doğru gittiğiniz zaman şimdi burada en değerli ham madde olduğu için Çin bu konuda çok hassas, 1 gr taşın dahi atılması söz konusu değil.Önemli olan iki tarafında hammaddenin kıymetini bilmek zorunda olması. Bizim en çok dikkat etmemiz gereken nokta sürdürülebilirliğin sağlanması…

Sonuç olarak Türk meslektaşlarıma söylüyorum tesislerimizde daha çok moloz ağırlıklı şekilsiz blokların kullanımını yapmamız lazım. Çinli meslektaşlarımız da bu kaynakların sonsuz olmadığını bilmeli bize bu konuda yardımcı olmalılar daha fazla renk skalasında daha fazla grupaj bloklar alma yönüne projeleri kaydırma ile ilgili efor sarf etmeleri lazım.

XIE Shaoxiong
ICBC Türkiye Genel Müdürü

Kurulumundan bu yana ICBC Türkiye, hep strateji üzerine kurulu bir şekilde faaliyet gösterdi Türkiye’de. Ve tabi ki Türkiye Avrupa’ya bağlanan bir köprü vazifesi de görüyor. ICBC Türkiye olarak finansal hizmetlerde sunmaya çalışıyoruz. Tabi ki çok güzel projelerde var, Bir Kuşak Bir Yol, Orta Koridor İnisiyatifi vs. gibi bunlarla ilgili iş birliğimiz mevcut. Buna ek olarak bir hastane projesi örneği de verebiliriz. Gerçekten çok önemli bir rol oynadı aslında covid 19 ile mücadelesinde, bu yıl içerisinde çok önemliydi.

Hem Türkiye hem Çin hükümeti çok önemli tanıtımlar gerçekleştirdi.Müşterilerin çekilmesi içinde bütün bu faaliyetler çok faydalı oldu. Ve şimdi müşterilerimize bu şekilde hizmet sunuyoruz. Finansal, yerleşim aynı zamanda döviz ile ilgili konularda destekler sağlamış oluyoruz.2021’in ilk yarısında yine önemli faaliyetler yapıldı ve Türkiye çok önemli bir iş birliği gerçekleştirdi. İhracat kapsamında 2 yıllık kredi verildi. İki ülke arasındaki dostluk tabi ki sadece kâğıt üzerinde değil ekonomik faaliyetlere de katkı sağlıyor. Özellikle madencilik alanında sektörün teşvik edilebilmesi için ihracat ithalat vs. konularında. Aynı zamanda kültürel açıdan da çok önemli Çin’de bir yarışma gerçekleştirilmişti, bunlar çok faydalı, iletişim açısından da bunlar çok önemli. Kültürler arasında karşılıklı birbirini tanıma ve öğrenme gerçekleşiyor. Bu şekilde dostluğumuz gittikçe artıyor. Bu yıl iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 50.yılını kutluyoruz aynı zamanda bu Bir Kuşak Bir Yol, Orta Koridor Projesi İnisiyatifler kapsamında çok önemli iş birliklerimiz var.Ekonomik kalkınmayı hem Türkiye’de hem Çin’de destekleyebilmek için bütün bunlar çok önemli.

Fazıl ŞENEL
IC İCTAŞ İnşaat Genel Müdürü 

Çin devletinin Türkiye’deki şu ana kadar aldığı tek parça en büyük yatırımı 1.2 milyar dolarlık olan bir projeyi, İç Taş firması ile Çinli Kemsi firmasının iş ortaklığı ile yapıyoruz.

Projede, doğalgazı depolamak için 40 tane kuyu yapacağız. Bunların toplam kapasitesi 4,2 milyar metreküpe ulaşmış olacak. Tuz gölündeki projeyi genel olarak anlatırsak; 12 tane depo 1. Etap 12 adet deponun inşasını 2011 yılında verdiğimiz firmalar tarafından şuan yarısı bitirildi yani devrede yarısı da önümüzdeki yıl devreye girecek.

Bizim yaptığımız bu proje bu alanda dünyadaki en büyük proje. Çünkü aynı anda 40 tane kuyu hiçbir yerde kazılmamış. Aynı anda 40 tane kuyunun liçingi hiçbir yerde yapılmamış. Yani açık ara öndeyiz.Bu konuda olimpiyat şampiyonuyuz. Eritme işlemlerini yine dünya çapındaki firmalarla yapıyoruz son teknolojiyi kullanıyoruz. Bizim burada Çinli ortaklarımız sadece taş, toprak değil aynı zamanda yüksek teknoloji kullanan işlerde bizimle ortak hareket ediyorlar.

Bu mağaranın büyüklüğü nasıl diyecek olursak çapı 90 ile 100 metre, yüksekliği de en az 400 metre bunun içinde depolanacak doğalgazın hacmi ise her birinde ortalama 100 milyon metreküp olarak planlıyoruz.40 tane olacağı için 4,2 milyar metre küp doğalgaz depolanacak. Bu konuda çok başarılıyız. Dünyada örneğiz hatta bizim buradaki başarımızdan dolayı Sırbistan’a da,  Çin’e de birçok yerde yapılacak işlere bizi davet ediyorlar.

Bu arada bu tesisteki iş tecrübemizi aynı zamanda Karadeniz de bulunan gazada aktardık. Şu an Karadeniz’de ki bulunan gazın Filyos’ da ki yer üstü kurutma, eleme, temizleme ve basınçlandırma ünitesine de biz teklif verdik. Türk firması olarak orada Çinli ortağımızla girdik. Karadeniz de bulunan gazla ilgili söylenen rakamlardan 3 kat daha fazla gaz var. Oradan çıkacak gaz Türkiye’nin yaklaşık tüketiminin %40’ını karşılayacak düzeyde olacak.